My Motivation Quote


"It is no use saying, 'We are doing our best.' You have got to succeed in doing what is necessary." ~ Sir Winston Churchill


Saturday, September 10, 2011

"Turizmi yne, i varfer" - Revista Monitor, 08/08/2011

Flet Kliton Gerxhani, ekspert i sektorit

Vizat dhe e drejta per te zgjedhur

Është e vërtet që shqiptarët vazhdojnë të preferojnë gjithnjë e më shumë që pushimet verore ti kalojnë jashtë Shqipërisë. Ka disa faktorë që shpjegojnë këtë fenomen. Me kryesori është që produkti ynë i plazhit është shumë i varfër. Është i njëjti produkt që ka qenë këto 10-15 vitet e fundit, ose ajo që ka qenë në Mesdhe 30—40 vite me parë, pra thjesht një hotel dhe plazhi. Ndërkohë që kërkesa e madhe që vjen gjatë korrikut dhe gushtit sjell rritjen e çmimeve që e bën ketë produkt jo konkurrues prej raportit cilësi/çmim për atë pjesë të tregut që e përballon ketë çmim ose që paguan edhe pak me shumë ne vendet e tjera të Mesdheut por merr mbrapsht po me shumë. Faktor tjetër është edhe mundësia me e madhe për të zgjedhur tani që u liberalizuan vizat, gjë që shton ne listën e konkurrentëve të plazheve shqiptare edhe vende si Greqia, Italia, Spanja, Kroacia etj. Pra është një miksim i dëshirës se madhe të një tregu të izoluar për pothuajse 60 vjet për të vizituar vende të reja, sidomos fqinje, dhe ndërgjegjësimit të këtij tregu që për pushimet vjetore çmimi është i rëndësishëm por jo me i rëndësishëm sesa shpërblimi për atë çmim, çlodhja, argëtimi, eksperienca dhe kujtimet që ngelen ne memorie gjatë atyre pushimeve.

Ndertimet dhe kapaciteti i akomodimit

Zhvillimi i pakontrolluar dhe kaotik i turizmit tone të deritanishëm do na dëmtojë të gjithëve edhe për shumë vite. Është e papranueshme të shikosh që edhe sot e kësaj dite ky zhvillim ka të njëjtën formë e përmbajtje të shëmtuar dhe ritëm të frikshëm si 10 vite me parë, dhe asnjë qeveri nuk ndërhyn të thojë atë “STOP”-in e shumëpritur. Askush nuk e kupton për fatin tone të keq që çdo ndërtim pa leje i bërë nga privati do të kërkoj nesër dyfishin e kostos se atij ndërtimi për tu prishur nga shteti, por ne atë rast jo më me leket e privatit por me leket e taksave tona. Ndërtime të tilla pa fund hotelesh me 10 dhoma nuk do i hyjnë kujt ne pune ne të ardhmen nëse kjo do të përbëj mbi 80% e tregut të hoteleve shqiptare. Ajo që ne kemi nevojë sot janë rezortet me mbi 200-300 dhoma që respektojnë natyrën dhe arkitekturën dhe që menaxhohen nga një staf i kualifikuar ne hoteleri. Por ndërsa e gjithë industria e turizmit shqiptar ka nevoje të dëshpëruar për staf të kualifikuar, paradoksi ne Shqipëri është që për turizëm studiojnë vetëm 10-20 të rinj ne vit. Shkollat e turizmit pothuajse po mbyllen ngaqë nuk kane student mjaftueshëm, sepse ata për “fat të keq” nuk i dëgjojnë lajmet e politikes ku trumbetohet që turizmi është “prioritet mbi prioritet” që mund ti besojnë të ardhmen e tyre këtij sektori, ose i dëgjojnë por “nuk duan ta hane atë kokërr ulliri” kur shikojnë që realiteti është i ndryshëm nga ai çka thotë politika.


Dy skenaret e zgjidhjes

Ka dy rruge për daljen nga kjo situatë dhe përmirësimin e turizmit shqiptar: e para është lënia e këtij sektori të eci vetë pa i dhënë asnjë lloj ndihme siç nuk është bërë deri tani nga shteti me ligjet, politikat dhe stimujt financiar të duhur. Nëse sektori privat del nga rutina dhe përshtatja me ketë ambient, dhe i organizuar kërkon me forcë ta ndryshoje ketë situatë ne dobi të forcimit të vetes, atëherë mundësit janë për një kthesë pozitive. Por nëse vitet ikin pa ndonjë ndryshim dhe ndërhyrje ne përmirësimin e kësaj gjëndje, atëherë ka rrezik që falimentimet ta dobësojnë këtë sektor dhe turizmi të mos të jetë me një fushë interesantë ku mund të investohen paratë.

Skenari i dytë është që shteti dhe politika “të shkundet” dhe të jetë ajo udhëheqësja e një procesi transformimi të sektorit të turizmit drejt një industrie të vërtet të qëndrueshme dhe kryesore ne ekonominë e vendit.

Personalisht shikoj tek skenari i dytë potencialin e rrugës më të shpejt për të pasur një turizëm konkurrues dhe që e meriton të qënit pjesë e ofertës së Mesdheut.