Kliton Gërxhani nga Shoqata e Turoperatorëve flet për problemet që po hasen në bregdet në kulmin e sezonit. Sipas tij, qeveria nuk ka përfillur nismën për shkollat e turizmit dhe subvencionimin e punonjësve sezonalë
Në pikun e sezonit, turizmi në vend vijon të shoqërohet nga problemet e vjetra, të cilat shabllon i përcillen vendasve dhe të huajve, herë me reklama negative për shërbime dhe çmime jashtë standardit, e herë me imazhe të jashtëzakonshme të diktuara nga formati “High Definition” që përcjell teknologjia e kohës. Në një situatë të tillë, edhe shoqatat e tur-operatorëve duket se e kanë të vështirë për të diktuar realitetin e sezonit, ndërkohë që tentojnë të japin një sërë këshillash, edhe këto të thëna e të stërthëna, e që nuk e marrin firmën e qeverisë dhe organeve ligjvënëse për zbatim. Kryetari i Shoqatës së Turoperatorëve dhe Agjencive Turistike, Kliton Gërxhani, në një intervistë për “Shekulli”-n, flet për ambicien e qeverisë, dhe hapat e saj të gabuar, të paktën në dy prej sugjerimeve që shoqata ka dhënë. Po ashtu, Gërxhani këshillon si një politikë të domosdoshme, shtrirjen e sezonit në një periudhë më të gjatë se 2 apo 3 muaj.
Z. Gërxhani, në pikun e sezonit turistik, duket se klima e paqëndrueshme është një faktor bllokues. Por, realisht, të dhënat e kësaj periudhe a flasin për rënie shifrash apo mbetemi në balancën e vitit të kaluar?
Mendoj se jemi në ritmin e rritjes që kemi pasur çdo vit, me pak diferenca dhe mendoj se ky trend do të vijojë edhe për pak kohë. Nuk di të ketë rënie të numrit, në raport me vitin e kaluar, por mund të them se ka probleme në zona të caktuara për arsye të caktuara. Tekat e kohës nuk shihen si faktor pengues, pasi njerëzit kanë prenotuar që në muajt e parë të vitit dhe detyrimisht vijnë. Po ashtu, edhe muaji i Ramazanit për besimtarët myslimanë është një arsye e vogël për të ndikuar në totalin e madh të pushuesve. Mendoj se mes të sezonit, jemi në ritmin e vitit të kaluar.
Cilësia e shërbimit, kryesisht në bregdet, e cila në shumësinë e gjykimeve vlerësohet me notë jokaluese, këtë vit po shihet me performancë pozitive, apo vijon të mbetet e dobët në standard?
Nga viti i kaluar, mund të themi se kemi një vit me më shumë përvojë, por nuk shohim se ka ndonjë evolucion në trajnimin e stafit apo hapje të shkollës së turizimit. Duke mos pasur, iniciativa të tilla, cilësia mbetet një pikë e dobët, sepse njerëz të pa trajnuar e kanë të pamundur të mbajnë një shumësi turistësh në të njëjtën kohë, të kënaqur. Në periudhën e pikut, kjo bëhet e pamundur në restorante apo hotele me mbi 100 njerëz dhe një shërbim i mirë për ta kërkon trajnime dhe kualifikime. Problematikë kryesorë për mungesën e cilësisë është edhe ndërrimi i përvitshëm i stafit. Ne kemi dhënë propozimet tona te ministri Ahmetaj, që të subvencionohen sigurimet shoqërore dhe shëndetësore për punonjësit e biznesit sezonal. Kjo është një nismë që vendet fqinje e kanë, por tek ne mbeti vetëm në letër. Problem, po ashtu mbetet edhe ego e të rinjve që nuk pranojnë të bëhen punonjës në turizëm, dhe tregu mund të seleksionojë më të mirët për ta mbajtur këtë drejtim. Kjo në mungesë të shkollave, që vendet fqinje si Maqedonia, Greqia, Mali i Zi i kanë prej kohësh.
Qeveria ka orientuar politika për të nxitur ardhjen e turistëve nga jashtë, ndërkohë nga ana tjetër qytetarët shqiptarë me të drejtë bëjnë edhe anti-reklamë për çmimet e ekzagjeruara dhe pa asnjë logjikë tregu. Mbi këtë paradoks, cila fushatë orienton realitetin në vend?
Ne kemi rënë viktimë e sezonalitetit të ulët. Gjithmonë në korrik-gusht dalin disa paradokse, (jo në të gjitha bizneset) të një çadre që kushton 2000 lekë, të një veze që blihet 900 lekë etj. Janë çmime që kapërcejnë çdo standard, por këto zgjidhen nëse do të shtrijmë sezonin në kohë dhe nëse do të rrisim kapacitetin pritës. Kjo ndodh rëndom në plazhet e jugut, në zona të caktuara, ku kapaciteti pritës është relativisht i ulët. Në zona të tilla, në rast se nuk jepet mundësi zhvillimi me ngritjen e hoteleve të tjerë, ato cmime do të mbesin të tilla dhe ata që kanë mundësi, le t’i frekuentojnë e paguajnë.
Kategorizimi i hoteleve a vijon të mbetet problem?
Kategorizimi me yje më shumë se problem është mungesë vullneti nga ana e qeverisë për t’u bërë, sepse po të kishte filluar kur u vendos në ligj në vitin 2015, sot do të kishte mbaruar dhe do të ishte kthyer në dobi të standardeve të turizmit.
Turizmi elitar
Çfarë po bëjnë dhe çfarë duhet të bëjnë më shumë agjencitë turistike shqiptare që në bashkëpunim me këto hotele të rrisin numrin e turistëve cilësorë në vend?
Agjencitë turistike, së bashku me hotelet, edhe pse kanë një përvojë të pakët në trajtimin e turizmit elitar, e kanë shumë të vështirë që të kenë sukses të vetëm, nëse, siç thashë më lartë, nuk shoqërohet me një destinacion dhe infrastrukturë turistike elitare.
Si kanë ndikuar politikat fiskale për hotelet me 4 dhe 5 yje sa i përket nxitjes së turizmit cilësor dhe çfarë duhet të bëjë më shumë qeveria?
Politikat fiskale natyrisht ngjallin një reagim të parë, por kjo nuk do mjaftojë nëse qeveria nuk do të dëgjojë ekspertët e turizmit dhe nëse nuk do e marrë seriozisht turizmin.
